Muziek van héél dichtbij

In de historische setting van AMUZ, waar muziek en andere kunstvormen naadloos samenvloeien, biedt de kamermuziekreeks van het Antwerp Symphony Orchestra zes zondagen per seizoen een unieke concertervaring van heel dichtbij.

We spraken met hoboïst Sébastien Vanlerberghe over de warme sfeer in de concertzaal, de bijzondere eigenschappen van kamermuziek en de magie die ontstaat wanneer musici van topniveau samenkomen in kleine ensembles.

Een betoverende sfeer

“Voor mij is AMUZ een prachtige plek,” vertelt Sébastien. “Niet alleen vanwege de adembenemende setting, maar eigenlijk vooral vanwege de uitmuntende akoestiek. Telkens wanneer ik daar speel, voel ik bovendien dat het publiek echt van kamermuziek houdt. Het is een aandachtig en gepassioneerd publiek, en dat is een prachtige sfeer voor ons musici. De stilte tijdens de uitvoeringen, gevolgd door enthousiaste en warme applausmomenten, maakt dat we ons nog veel beter kunnen communiceren via onze muziek.”

Routinewerk vormen deze concerten voor Sébastien zeker niet. “Telkens wanneer ik in AMUZ speel, voelt dat opnieuw alsof het voor de eerste keer is. Die spanning, opwinding voor een concert waar het publiek zo dichtbij zit en waar je samen met een paar collega-musici een heel eigen verhaal vertelt, dat gaat niet weg.”

De vrijheid van kamermuziek

Kamermuziek verschilt wezenlijk van spelen in een orkest. “In het orkest hebben we vaste rollen en volgen we de dirigent, wat een bijzondere discipline vereist. In kamermuziek daarentegen heerst een gevoel van gelijkheid. Er zijn geen hiërarchieën, en we moeten samen beslissen over frasering, dynamiek en interpretatie.” Dit betekent volgens Sébastien niet dat orkestspel minder waardevol is – integendeel, hij koestert zijn rol in het orkest. Maar in kamermuziek ervaart hij een openheid die hem in staat stelt om ideeën en emoties nog directer te delen.

“We hebben hier ook de luxe om onze repetities zelf in te plannen”, legt hij uit. “Zo kunnen we op een organische manier naar het concert toe groeien. Dit geeft een enorme voldoening, want je voelt dat elke musicus een eigen persoonlijkheid en ervaring inbrengt. Wanneer in deze reeks bijvoorbeeld jonge collega’s samenkomen met orkestleden die al jarenlang in het orkest meedraaien, ontstaat steevast een ontzettend boeiende energie en komt een prachtige mix van ideeën bovendrijven.”

Spanning en diepgang

Voelt een doorgewinterde orkestmusicus als Sébastien nog stress voor een concert? “Absoluut!” lacht hij. “Maar het is een positieve spanning. Het is geen angst, eerder een gezonde drang om het beste van jezelf te geven. Dat helpt om scherp te blijven en volledig op te gaan in de muziek. Na de eerste tonen valt die spanning meestal weg en komt de pure speelvreugde naar boven.”

Terugkijkend op zijn kamermuziekervaringen zijn er een aantal herinneringen die Sébastien altijd zullen bijblijven. Hij denkt meteen aan een concert waar hij samen met collega’s het Hobokwartet van Mozart speelde, een van zijn favoriete werken — dat ook in oktober 2025 op het programma staat. “We stonden op het podium, hadden al gestemd en waren helemaal klaar om te beginnen. Net voor de eerste noot voelde ik hoe mijn riet beschadigd was ... Ik moest het hele stuk met dubbele kracht blazen om de klank goed te krijgen. Een uitdaging, maar het publiek heeft het gelukkig niet gemerkt!” lacht hij.

Daarnaast heeft hij warme herinneringen aan concerten waarin tekst en muziek werden gecombineerd. In 2023 stelde hij zo mee een concert samen rond Kurt Weill en Bertolt Brecht, samen met acteur Yves De Pauw. “De combinatie met andere kunstvormen, zoals tekst, brengt een heel andere dimensie in de uitvoering. Het zorgt voor extra diepgang.” Ook komend seizoen waagt Sébastien zich samen met andere musici opnieuw aan een voorstelling die de brug slaat tussen muziek en literatuur. Acteur en theatermaker Yves De Pauw kneedt voor de gelegenheid teksten van de Tsjechisch-Franse auteur Milan Kundera tot een gloednieuwe voorstelling.

Uit de schaduw

Sébastien kijkt er enorm naar uit om volgend seizoen opnieuw de magie van kamermuziek te beleven. In het kader van het seizoensthema ‘Eclips’ ging hij met collega’s op zoek naar werken die onterecht in de schaduw zijn blijven staan. Zo kwam hij al snel bij de Amerikaanse componist Amy Beach uit. “Amy Beach was een briljante componist en haar muziek verdient het om naast grote meesters zoals Mozart te staan. Als we haar de kans geven, kan haar werk zelfs dat van Mozart overschaduwen. Door die twee samen te brengen, hoop ik hoop het publiek nieuwe ontdekkingen te kunnen bieden, en zo nog te verrijken.”

De kamermuziekconcerten in AMUZ beloven opnieuw een intense en inspirerende ervaring te worden, waarbij muzikanten en publiek elkaar op een unieke manier ontmoeten. “In AMUZ praten we vaak na afloop van het concert nog na met een koffie. Dan grijpen mensen uit het publiek nog vaak de kans om vragen te komen stellen. Dat is ongelooflijk waardevol. Muziek verbindt – en misschien is dat precies wat deze intieme concertreeks zo bijzonder maakt ..."

tekst: Jo Wyers